Gwazi bourounet, gwazi boureviet?

Gant ar produer avu druz–mañ e veze pourchaset lipousañ taolioù Bro–C'hall. Klemm a oa bet lakaet outañ gant L214, ur gevredigezh o tifenn al loened, en abeg da «taolioù kriz» ha «gwallgaserezh» a–enep al loened. Un «devenadenn rag–eeun» eo, da lârout eo n'eus bet kaset enklask ebet gant ar boliserien: ar varnerien a vo dav dezho ober o soñj diwar an dielloù roet dezho gant an daou du.

E miz Du 2013 e oa bet embannet enlinenn ur video gant L214. Enni e veze gwelet gwazi bourounet e tiez–feurm renet gant Ernest Soulard. Lod anezho a seblante bezañ bac'het e kaouedoù lous–brein, hep gallout fiñval ezel. E Poatev–Uhel, e parrez L'Oie, eo diazezet Ernest Soulard, un embregerezh 300 implijiad ha 80 desaver dezhi. Abalamour d'an afer–se ez eus savet gwall vrud diwar he c'houst. Kollet he deus pratikoù zo, en o zouez Joël Robuchon, ar penn–keginer mil–anavezet.

Diriaou e oa krog ar prosez e lez–varn Sables–d'Olonne. Displeget eo bet gant ar gevredigezh L214 e oa bet fiziet enni ur film troet dre guzh er salioù–bourouniñ. Hervezi eo «gwirion» ar video, hep mar na marteze. Gwelet ez eus logoioù Soulard ouzh dorioù ar savadur ha war dilhad ar vicherourien. Graet eo bet ar video gant un implijiad aotreet da vont tre e seurt salioù. Klemm zo bet savet peogwir e vefe «poent–bras lakaat ar gaoz war ar mod da zesevel gwazi, dreist–holl pezh bevet gant al loened–se 'blam d'ar bourouniñ».

Alvokad ar produer, avat, en deus diskuliet an doare ma oa bet savet ar video, gant talennoù ledan ha tost. «Un touell frammet mat eo, tra ken. N'eus ket an disterañ moaien da brouiñ eo bet filmet ar skeudennoù a–dost e ti Soulard» emezañ. «Eno eo graet pep tra e stern al lezenn, dreist–kontrollet e vez pep tra. Er–maez e vez an houidi 90% eus o amzer.»

Gant an embregerezh Ernest Soulard ez eus bet lakaet klemm ivez, goude ma oa bet skingaset ar video, en abeg da «forzhidigezh en ti». Renet ez eus un enklask er Roche–sur–Yon ivez, evit «gwastadurioù youlek». Lod izili eus L214 a vefe bet toullet mogerioù zo ganto, evit ma vefe aesoc'h dezho filmañ.

© diwar LAURENT Sybille, Un producteur de foie gras jugé pour "actes de cruauté" sur ses oies,

Metronews, d'an 22 a viz Genver 2015.

→ E miz Here e oa bet kemmet al lezenn da vat: al loened a oa aet da «voudoù buhez enno emskiant», ha ne oa ket «madoù heloc'h» ken. Gant ar gevredigezh 30 milion a vignoned e oa bet roet lañs d'ur sinadeg, savet al lezenn nevez diwarni.

———— GERIAOUEG ————

AVU DRUZ (du foie gras)

AR BOUD (l'être)

BOUROUNIÑ (gaver)

AN DEVENADENN* (la citation [juridique])
DISKULIAÑ (dénoncer)

EMSKIANT (conscient de soi)

AR FORZHIDIGEZH* (la violation d'un lieu)

GWALLGAS (maltraiter)

AR GWASTADUR (la dégradation)

GWIRION (authentique)

MADOÙ HELOC'H (biens meubles)

POURCHAS (fournir)

TALENN*, AN DALENN (le plan [cinéma])

AN TOUELL (le leurre, l'illusion)